همزمان با توسعه شهر نشینی و روند رو به تخریب محیط زیست کاربرد مفهوم پایداری در معماری و مفهومی به نام معماری پایدار را ایجاد کرده که در این نوع معماری ساختمان با موقعیت مکانی شرایط اقلیمی و طبیعت پیرامون خود تعامل و ارتباط متقابل را به وجود میآورد. معماری پایدار یا معماری سبز[1] رویکردی است که تاکید بر امکان ساختمان در رابطه با اکوسیستم[2] و محیط جهانی دارد بالا بردن بازده مصرف انرژی در تمامی دوران استفاده از ساختمان از مهمترین اهدف معماری پایدار است و مبنای آن بر اتخاذ تصمیماتی استوار است که هرگونه تاثیر منفی ساختمان بر محیط و انسان را کاهش دهد.
[1]– Green Architecture
[2]– Ecosystem
معماری پایدار که در واقع زیرمجموعه طراحی پایدار است را شاید بتوان یکی از جریانهای مهم معاصر به حساب آورد که عکسالعملی منطقی در برابر مسایل و مشکلات عصر صنعت به شمار میرود. برای مثال، بیش از 40 درصد از ذخایر سوخت های فسیلی در جهان در ساختمانها مصرف میشود که این به نوبه خود منجر به بحرانهای زیستمحیطی شده است.
معیارها و الگوهای طراحی پایدار سبب شده است تا معماران بسیاری در سراسر جهان معیارهای آن را در طراحی های خود به کار گیرند و از این طریق به بهبود کیفیت محیط زیست خود کمک کنند.
از مهمترین دستاوردهای معماری پایدار میتوان به کاهش مصرف منابع طبیعی و انرژی با توجه به هماهنگی بنا با بستر محیطی خود، استفاده از انرژی های تجدید پذیر و کاهش مصرف انرژی اشاره کرد. برای دست یافتن به محیطی مطلوب تر نیازمند ساختمان هایی هستیم که کمترین تاثیر را بر محیط و سلامت انسان داشته باشند ایده ساختمان های سبز در واقع حرکتی برای دستیابی به این هدف می باشد تعاریف متعددی برای ساختمانهای سبز عنوان شده است که از آن جمله میتوان به تعریف انجمن ساختمان سبز آمریکا اشاره نمود: (فرآیندی در جهت افزایش کارایی یک ساختمان جدید و کاهش تاثیرات آن بر سلامت انسان و محیط از طریق انتخاب سایت طراحی ساخت و بهره برداری نگهداری و حداکثر بهتر ساختمان می باشد)
همانگونه که ذکر شد از جمله اصول معماری پایدار میتوان به کاهش مصرف منابع طبیعی و انرژی اشاره کرد. همچنین با طراحی بنا در هماهنگی با اقلیم، استفاده از عوامل محیطی برای ایجاد آسایش و آرامش، استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر در بنا، طراحی در هماهنگی با سایت با توجه به ایجاد کمترین تغییرات در زمین و استفاده از مصالح قابل بازیافت و کاهش تولید سموم به معیارهای معماری پایدار رسید.
معماری پایدار بر طراحی و ساخت بر اساس ملاحظات محیطی و با استفاده از مصالح بومی و با کیفیت و خلق محیطی سالم بر پایة بهرهوری از منابع و اصول اکولوژیکی اهتمام می ورزد و با استفاده منطقی از منابع طبیعی و مدیریت مناسب بر ساخت و ساز به حفاظت از منابع تجدید ناپذیر و کاهش مصرف انرژی های تجدید پذیر و ارتقای کیفی محیط زیست کمک می کند.