نخل نارگیل

این نخل (Cocos nucifera) گونه‌ای از خانواده آراکاسه‌ها (Arecaceae) است که منشأ دقیق آن نامشخص مانده اما به‌طور گسترده در مناطق گرمسیری و سواحل شنی سراسر دنیا کاشته شده است. تنه‌ی باریک و بلند دارد و برگ‌های پَر‌مانند با طول قابل توجهی را در تاج خود جای داده است. میوه‌ی معروف آن «نارگیل» نامیده می‌شود؛ میوه‌ای بزرگ، تخم‌مرغی یا حدوداً کروی که دارای پوسته‌ای سخت و فیبری، پالپی سفید و خوراکی و آب درونی است.

در کاربردهای اقتصادی و منظری، نخل نارگیل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در فرهنگ‌های بومی و سنتی، تقریباً تمامی بخش‌های این گیاه — از برگ، تنه، پوسته میوه تا آب داخل آن — کاربرد دارند: پوشش سقف، ساخت وسایل حصیربافی، تولید روغن، مواد غذایی و … از دید طراحی منظر، این نخل با قامت بلند، شاخه‌های وسیع و حالتی استوایی، گزینه‌ی شاخصی برای ایجاد محورهای بصری در فضای سبز ساحلی و گرمسیری است؛ البته لازم است به نیازهای اقلیمی آن (نور کامل، خاک زهکشی‌شده، رطوبت کافی) توجه شود.

نخل نارگیل (Cocos nucifera)

ردیف مشخصات فنی توضیحات کامل
1 نام علمی (Scientific Name) Cocos nucifera
2 خانواده (Family) Arecaceae (نخل‌ها)
3 نام فارسی رایج نخل نارگیل
4 نام انگلیسی رایج Coconut Palm
5 خاستگاه (Origin) سواحل اقیانوس هند و آرام، جنوب شرق آسیا و جزایر گرمسیری
6 نوع گیاه (Form) درخت نخل همیشه‌سبز با تنه منفرد و تاج پرپشت
7 ارتفاع نهایی (Height) ۱۵ تا ۳۰ متر
8 گسترش تاج (Crown Spread) ۵ تا ۸ متر
9 سرعت رشد (Growth Rate) متوسط تا سریع در مناطق گرم و مرطوب
10 فرم تاج (Crown Shape) تاج متقارن با برگ‌های کشیده و پر مانند
11 رنگ و شکل برگ (Foliage) برگ‌های سبز براق، مرکب، تا طول ۵ تا ۶ متر
12 بافت تنه (Trunk Texture) صاف، استوانه‌ای، خاکستری با اثرات زخم برگ‌های افتاده
13 گل (Flower) گل‌های زرد مایل به کرم در خوشه‌های آویزان بزرگ
14 زمان گلدهی (Flowering Period) در مناطق گرمسیری تقریباً در تمام طول سال
15 میوه (Fruit) میوه نارگیل؛ بیضوی، قطر ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر، پوسته سخت با فیبر خارجی
16 دوره خزان همیشه‌سبز
17 شرایط نوری (Light Requirements) نیاز به آفتاب کامل؛ سایه را تحمل نمی‌کند
18 نیاز آبی (Water Requirement) متوسط تا زیاد، به آبیاری منظم و رطوبت بالا نیاز دارد
19 نوع خاک مناسب (Soil Type) خاک‌های شنی، عمیق و با زهکشی مناسب
20 pH مناسب خاک ۵٫۵ تا ۷٫۵
21 مقاومت به شوری (Salt Tolerance) بالا؛ بسیار مقاوم به خاک‌های شور و نسیم‌های دریایی
22 مقاومت به سرما و گرما (Temperature Range) حساس به دمای زیر ۵°C، مناسب تا °۳۸+
23 نیاز به زهکشی (Drainage) بالا؛ ریشه‌ها در خاک باتلاقی دچار پوسیدگی می‌شوند
24 فاصله کاشت (Planting Distance) ۶ تا ۸ متر بین نخل‌ها
25 عمق کاشت (Planting Depth) طوقه هم‌سطح خاک؛ در کاشت اولیه با خاک سبک و مرطوب
26 نحوه تکثیر (Propagation) از طریق بذر (میوه نارگیل کامل) در محیط گرم و مرطوب
27 دوره استقرار (Establishment Period) ۲ تا ۴ سال برای رشد پایدار
28 سیستم ریشه (Root System) فیبری، گسترده و سطحی؛ بدون ریشه‌های عمقی
29 هرس (Pruning) حذف برگ‌های پیر و خشک؛ بدون نیاز به هرس فرمی
30 آفات و بیماری‌های مهم سوسک کرگدنی نخل، پوسیدگی تاج، قارچ Phytophthora
31 ویژگی‌های زینتی (Ornamental Value) فرم استوایی خیره‌کننده، برگ‌های بلند و میوه‌های خاص
32 کاربرد در طراحی (Landscape Uses) محوطه‌های ساحلی، باغ‌های استوایی، خیابان‌های ساحلی، ویلاهای گرمسیری
33 مزایا (Advantages) زیبایی استوایی، مقاومت به شوری، میوه خوراکی و مفید
34 محدودیت‌ها (Limitations) حساس به سرما و بادهای سرد، نیاز به گرما و نور زیاد
35 توصیه‌های نگهداری (Maintenance Notes) آبیاری منظم، تغذیه با کود پتاس بالا، حذف برگ‌های پیر
36 کاربرد اقلیمی پیشنهادی در ایران مناسب برای مناطق جنوبی و ساحلی: چابهار، بوشهر، بندرعباس، قشم و کیش
37 یادداشت طراحی (Design Notes) ترکیب آن با نخل واشنگتنیا، فیکوس و استرلیتزیا جلوه‌ای کاملاً استوایی و مجلل ایجاد می‌کند.