نام فارسی: توت کاغذی

نام علمی: Broussonetia papyrifera

خانواده: Moraceae

نام نگلیسی: paper mulberry

محل رویش اصلی: ژاپن، تایوان، کره جنوبی و شرق چین

برای استفاده به عنوان درخت سایه زینتی سریع الرشد. در سرزمین های بومی خود، از توت کاغذی در کاغذسازی استفاده می شود. در هاوایی و سایر نقاط جنوب اقیانوس آرام، از پوست آن برای تهیه پارچه استفاده می شود. در ایالات متحده از ایلینوی تا ماساچوست، جنوب فلوریدا و غرب تگزاس یافت می شود. توت کاغذی مهاجم زیستگاه های باز مانند لبه های جنگل و مزرعه است.

پس از مستقر شدن، توت کاغذی بسیار سریع رشد می کند و گیاهان بومی را از طریق رقابت و سایه انداختن جابجا می کند. اگر مدیریت نشود، توت کاغذی می تواند بر یک منطقه مسلط شود. سیستم ریشه ای کم عمق آن را در برابر بادهای شدید مستعد واژگونی می کند و خطری برای مردم ایجاد می کند و باعث فرسایش شیب و تخریب بیشتر منطقه می شود.

عادت رشد: درختچه بزرگ یا درخت کوچک (با قابلیت رسیدن به ارتفاع بیش از 9 متر) با ظاهری پشته‌ای. پوست آن قهوه‌ای روشن و صاف یا شیاردار کم‌عمق است.

برگ‌ها: متناوب، مقابل و چرخشی، بسیار متغیر، لوب‌دار یا بدون لوب، با قاعده قلبی شکل، حاشیه دندانه‌دار، کمی کرک‌دار و زیرینه‌ای روشن.

گل‌ها: گل‌های نر و ماده جداگانه در بهار ظاهر می‌شوند؛ خوشه‌های گل نر کشیده، آویز، به طول ۲/۵ تا ۳ اینچ و متشکل از تعداد زیادی گل‌های منفرد هستند؛ گل‌های ماده کروی شکل و به قطر حدود ۱ اینچ هستند؛ میوه‌ها در تابستان به رنگ ارغوانی مایل به قرمز تا نارنجی، به عرض ¾ تا ۱ اینچ می‌رسند.

میوه: نر به صورت آویزان به طول ۳ اینچ و ماده به صورت گل‌های گرد

دانه‌ها: در صورت گرده افشانی، گل‌های روی درختان ماده میوه‌های خوشه‌ای قرمز-بنفش تا نارنجی را در توپ تولید می‌کنند.

ویژگی‌های کلیدی برگ‌ها: برگ‌های توت کاغذی قابل تشخیص‌ترین ویژگی آن هستند. برگ‌های کوچکتر تمایل دارند ساده، بیضی شکل با نوک‌های تیز و حاشیه دندانه‌دار باشند. برگ‌های بزرگ‌تر تمایل دارند قلبی (شبیه قلب) یا دستکش‌مانند، برخی عمیقاً لوب‌دار، با سه لوب بزرگ یا گاهی اوقات دو لوب کوچک‌تر در نزدیکی قاعده برگ باشند. کرک‌های نرم و کرکی در زیر برگ‌ها یافت می‌شوند.

پرورش

به راحتی در خاک حاصلخیز، با زهکشی خوب و آفتاب کامل رشد می کند. سایه کم را تحمل می کند. با انواع مختلفی از خاک سازگار است. همچنین گرما، رطوبت، خشکسالی و آلودگی شهری را تحمل می کند. برای جلوگیری از شیره دادن، هرس را در اواخر پاییز یا اوایل زمستان در زمان خواب کامل انجام دهید.

توت کاغذی درختی برگ‌ریز یا درختچه‌ای بزرگ با رشد سریع است. این درخت در طبیعت تا ارتفاع ۴۰-۵۰ فوت با تاجی پهن و گرد بالغ می‌شود، اما در کشت معمولاً بسیار کوتاه‌تر رشد می‌کند. توت کاغذی بومی ژاپن، چین و پلینزی است. در ابتدا به عنوان درختی سایه‌دار با رشد سریع به ایالات متحده معرفی شد. با گذشت زمان، از باغات گریخته و در تعدادی از مناطق شرقی ایالات متحده از نیویورک تا میسوری و جنوب فلوریدا و تگزاس بومی شده است. در شرایط بهینه، توت کاغذی به راحتی در مناطق بایر، مزارع، حاشیه جنگل‌ها و کنار جاده‌ها گسترش می‌یابد و توده یا کلونی‌هایی را تشکیل می‌دهد. توت کاغذی دوپایه است (درختان نر و ماده جداگانه دارد). شاخه‌های جوان کرک‌دار به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز هستند. پوست خاکستری با گذشت زمان به قهوه‌ای خاکستری با شیارهایی تبدیل می‌شود. این درختان دارای شیره شیری هستند. برگ‌های پهن بیضی شکل، درشت، سبز مات (تا طول ۸ اینچ) با حاشیه دندانه‌دار و قاعده ناصاف قلبی شکل، در سطح بالا زبر و در زیر متراکم کرکی هستند. شکل متغیر برگ‌ها از لوب‌دار تا دستکش‌مانند و گاهی با سینوس‌های عمیق نامنظم متغیر است. برگ‌ها متناوب، گاهی مقابل یا گاهی چرخشی در طول ساقه قرار دارند. رنگ پاییز زرد-سبز آن می‌تواند جالب باشد. گل‌های سبز روشن در آوریل و می شکوفه می‌دهند (نر به صورت آویزان به طول ۳ اینچ و ماده به صورت گل‌های گرد). در صورت گرده افشانی، گل‌های روی درختان ماده میوه‌های خوشه‌ای قرمز-بنفش تا نارنجی را در توپ تولید می‌کنند.

به طور متوسط، درختان به مدت یک تا سه ماه بدون برگ هستند (لونا، 1996). گل‌ها در فروردین-اردیبهشت ظاهر می‌شوند. میوه در فصل بارندگی از تیر تا مهرماه می‌رسد.

روش‌های کشت (Silviculture Practice)

Broussonetia papyrifera را می‌توان از طریق بذر (کاشته شده و خودرو)، قلمه ساقه، تجدیدشونده و پاجوش ریشه تکثیر کرد. اکثر مزارع این گونه در هند و پاکستان از بذرهای خودرو، تجدیدشونده یا پاجوش ریشه به دست می‌آیند. این درخت در مکان‌های مرطوب و بدون پوشش گیاهی متراکم به راحتی از طریق بذر تجدید می‌شود و ممکن است جوانه‌های آن در اطراف درختان بالغ به مشکلی تبدیل شوند. همچنین به راحتی از قلمه، حتی در ماه دسامبر قابل تکثیر است (پاکر، 1956). با این حال، به دلیل کاهش استفاده تجاری از چوب این درخت، کاشت گسترده آن انجام نمی‌شود (بخاری، 1973).

بذرها سبک و کوچک هستند و در هر کیلوگرم حدود 540000 عدد وجود دارد. میزان جوانه‌زنی بذر 50 درصد و میزان بقای نهال 25-30 درصد است (لونا، 1996). جوانه‌زنی بذر سه هفته پس از کاشت شروع می‌شود و ظرف چهار ماه تکمیل می‌شود. میوه‌های سبز و نارس که به مدت 48 ساعت در دمای 18 درجه سانتیگراد با اتیلن 0.1 درصد处理 (chǔlǐ -處理 means to treat or process) می‌شوند، می‌رسند و سپس می‌توان آن‌ها را در خزانه کاشت. بذرهایی که در خرداد جمع آوری می‌شوند، معمولاً تمایل به خواب (دورمانسی) به مدت یک ماه پس از کاشت دارند که نشان دهنده دوره پس از رسیدن است. مشاهده شده است که بذرهای پراکنده شده توسط پرندگان به راحتی جوانه می‌زنند.

کاشت مستقیم به دلیل دوره پس از رسیدن بذرها، جوانه‌زنی کند و اندازه بسیار کوچک آنها، به عنوان یک روش مطمئن برای تجدید مصنوعی ترجیح داده نمی‌شود. کاشت نهال و ریشه به عنوان بهترین روش در نظر گرفته می‌شود. در نهالستان، بذر با پاشیدن روی خاک لومی شنی ریز در خزانه‌هایی کاشته می‌شود که سپس با لایه نازکی از خاک پوشانده می‌شوند. خزانه‌ها به طور مرتب آبیاری می‌شوند. در هند و پاکستان بذر در بهمن-اسفند کاشته می‌شود. نهال‌ها به سرعت رشد می‌کنند و تا پایان خرداد به ارتفاع 30-60 سانتی‌متر می‌رسند و برای کاشت در فصل باران آماده می‌شوند (لونا، 1996). محل کاشت باید با کار روی خاک برای حذف علف و هرز علف‌های هرزه به خوبی آماده شود. وجین فقط در سال اول مورد نیاز است.

منابع ژنتیکی و اصلاح نژاد (Genetic Resources and Breeding)

کارهای کمی برای تعیین میزان تنوع ژنتیکی در Broussonetia papyrifera برای اهداف اصلاح نژاد انجام شده است. با این حال، تعدادی از ارقام اهلی و وحشی در این گونه شناخته شده‌اند. مطالعاتی بر روی B. papyrifera در تایوان انجام شده است تا تنوع در اندازه و وزن بذر، میانگین روزهای جوانه‌زنی و رشد نهال‌ها تحت شرایط مختلف نهالستان را تعیین کند (لو و همکاران، 1984). مطالعه دیگری تنوع در رنگ پوست و تفکیک جنسیت نهال‌های گرده افشانی آزاد از بذرهای مختلف را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد (لو، 1985). انجام آزمایشات گسترده‌تر روی خاستگاه و نسل‌ها توصیه می‌شود.