ممرز
درخت ممرز با نام علمی Carpinus betulus درختی همیشهسبزِ ظاهری نیست اما شاخوبرگ متراکم و بافت زیبا و منظم آن باعث شده که در طراحی منظر یکی از بهترین گزینهها برای پرچینهای رسمی (Formal Hedge) باشد. این گونه در اصل بومی اروپا، قفقاز و بخشهایی از آسیای غربی است و بهدلیل مقاومت بالا به هرس، بافت شانهای برگها و قابلیت تحمل سایه، در پروژههای شهری و ویلاها بسیار محبوب است.
این درخت دارای چوب سخت و محکم، تنهای استوانهای با پوست خاکستری و شیارهای ظریف، و برگهایی بیضیشکل با لبههای مضرس است. در پاییز، طیف رنگی زرد ـ طلایی بسیار زیبا ایجاد میکند و جلوهای کلاسیک به محوطه میدهد.
کاربرد اصلی این گونه در ایران شامل:
✔ پرچینهای بلند و رسمی
✔ تونل سبز (Green Tunnel)
✔ کاشت خیابانی و بلواری
✔ باغهای کلاسیک اروپایی
✔ ایجاد دیواره سبز متراکم
✔ فضاهای نیمسایه با رطوبت متوسط
| ردیف | عنوان مشخصه | توضیحات کامل |
|---|---|---|
| 1 | نام علمی | Carpinus betulus |
| 2 | خانواده | Betulaceae |
| 3 | نام فارسی | هورنبیم اروپایی، نمدار قفقازی |
| 4 | نام انگلیسی | European Hornbeam |
| 5 | خاستگاه | اروپا، قفقاز، آسیای غربی |
| 6 | نوع گیاه | درخت خزاندار |
| 7 | ارتفاع نهایی | ۱۲–۲۰ متر |
| 8 | گسترش تاج | ۸–۱۲ متر |
| 9 | سرعت رشد | متوسط |
| 10 | فرم تاج | بیضی تا هرمی، منظم و متراکم |
| 11 | برگ | بیضی، مضرس، سبز روشن، ۵–۱۲ سانتیمتر |
| 12 | بافت تنه | خاکستری روشن با شیار عمودی نرم |
| 13 | گل | گلهای نر و ماده جداگانه، بدون ارزش زینتی |
| 14 | زمان گلدهی | اوایل بهار |
| 15 | میوه | فندقه کوچک با براکتهای سبز آویزی |
| 16 | دوره خزان | پاییز با رنگ زرد–طلایی بسیار زیبا |
| 17 | شرایط نوری | آفتاب کامل تا نیمسایه |
| 18 | نیاز آبی | متوسط؛ خاک همیشه کمی مرطوب بهتر است |
| 19 | نوع خاک مناسب | لومی، عمیق، حاصلخیز، رطوبتدار |
| 20 | pH مناسب خاک | ۶.۰–۷.۵ |
| 21 | مقاومت به شوری | کم |
| 22 | مقاومت دمایی | تا حدود °۲۵– زیر صفر؛ مقاوم به یخبندان |
| 23 | نیاز به زهکشی | متوسط تا بالا |
| 24 | فاصله کاشت | ۳–۵ متر برای تکدرخت؛ ۰.۶–۱ متر برای پرچین رسمی |
| 25 | عمق کاشت | طوقه همسطح سطح خاک |
| 26 | نحوه تکثیر | بذر (نیازمند سرمادهی)، قلمه نیمهچوبی با دشواری |
| 27 | دوره استقرار | ۲–۳ سال |
| 28 | سیستم ریشه | سطحی تا نیمهعمیق، گسترده، غیرمهاجم |
| 29 | هرس | بسیار هرسپذیر؛ مناسب شکلدهی هندسی |
| 30 | آفات و بیماریها | سفیدک، شته، مینوز برگ، قارچهای ریشه |
| 31 | ارزش زینتی | برگهای منظم، بافت کلاسیک اروپایی، فرم قابل کنترل |
| 32 | کاربرد در طراحی | پرچین رسمی، تونل سبز، خیابانکاری، باغهای کلاسیک |
| 33 | مزایا | مقاومت به سایه، هرسپذیری عالی، رشد منظم، مقاومت به سرما |
| 34 | محدودیتها | عدم تحمل شوری، رشد کند در خاک فشرده |
| 35 | توصیههای نگهداری | هرس سالانه، آبیاری منظم، کوددهی نیتروژنی ملایم |
| 36 | کاربرد اقلیمی پیشنهادی در ایران | تهران، البرز، گیلان، مازندران، همدان، تبریز، سنندج، کرج، شهرهای معتدل و سردسیر |
| 37 | یادداشت طراحی | بهترین گونه برای پرچین رسمی مشابه باغهای اروپایی؛ در ترکیب با Tilia, Fagus sylvatica, Acer جلوهای کلاسیک و شیک ایجاد میکند. |
