| 1 |
نام علمی |
Ficus benghalensis L. |
| 2 |
نام رایج |
انجیر معابد، انجیر بنگال، بانیان (Banyan) |
| 3 |
خانواده |
Moraceae (توتسانان) |
| 4 |
خاستگاه |
شبهقاره هند (هند، بنگلادش، سریلانکا) |
| 5 |
فرم رشد |
درخت همیشهسبز غولپیکر با سیستم ریشه هوایی گسترده که به مرور تبدیل به تنههای مکمل میشوند. |
| 6 |
ارتفاع نهایی |
۲۰–۳۰ متر (در زیستگاه بومی تا ۴۰ متر) |
| 7 |
گستردگی تاج |
بسیار وسیع و نامحدود (مشهورترین نمونهها مساحتی چند هکتاری را میپوشانند) |
| 8 |
سرعت رشد |
سریع در شرایط ایدهآل (گرما، رطوبت، نور کافی) |
| 9 |
نوع برگ |
بزرگ، چرمی، بیضوی تا تخممرغی، به طول ۱۰–۲۵ سانتیمتر، با رگبرگهای برجسته زردرنگ |
| 10 |
ریزش برگ |
نیمهخزان (در مناطق با فصل خشک مشخص مقداری برگریزی دارد) |
| 11 |
رنگ پاییزی |
ندارد. برگهای جوان به رنگ برنزی مایل به قرمز ظاهر میشوند. |
| 12 |
گلدهی |
نامحسوس (گلها درون ساختار کیسهای به نام “Syconium” قرار دارند) |
| 13 |
رنگ گل |
— |
| 14 |
نیاز نوری |
آفتاب کامل (برای رشد متراکم و شکلگیری ریشههای هوایی ایدهآل است) |
| 15 |
نیاز آبی |
متوسط به بالا. پس از استقرار، تحمل نسبتاً خوبی به خشکی موقت دارد. |
| 16 |
مقاومت سرمایی |
بسیار ضعیف. کاملاً حساس به یخبندان. آسیب از دمای زیر ۵ درجه سانتیگراد آغاز میشود. |
| 17 |
مقاومت گرمایی |
عالی (تا ۵۰ درجه سانتیگراد در شرایط مرطوب) |
| 18 |
نوع خاک |
خاک عمیق، حاصلخیز، با زهکشی عالی (از خاکهای فشرده و سنگین گریزان است) |
| 19 |
pH خاک |
۶٫۰–۷٫۵ (اسیدی ضعیف تا خنثی) |
| 20 |
مقاومت خشکی |
متوسط (پس از استقرار کامل) |
| 21 |
تحمل شوری |
کم تا متوسط (برای کاشت ساحلی توصیه نمیشود) |
| 22 |
مقاومت آلودگی هوا |
خوب (جاذب غبار و آلایندهها) |
| 23 |
آفات و بیماریها |
شپشک آردآلود، شته، کنه تارعنکبوتی. بیماری قارچی لکهبرگی و پوسیدگی ریشه در خاکهای غرقابی. |
| 24 |
طول عمر |
بسیار طولانی (صدها سال. کهنسالترین نمونهها بیش از ۱۰۰۰ سال عمر دارند) |
| 25 |
نیاز به هرس |
ضروری. برای کنترل اندازه، شکلدهی و هدایت ریشههای هوایی. بهترین زمان هرس اواخر زمستان است. |
| 26 |
کاربرد در طراحی |
درخت نمادین برای پارکهای ملی و جنگلی، پاویونهای طبیعی، فضاهای تجمع عمومی، محوطههای معابد و اماکن تاریخی (با الهام از کاربرد اصلی آن) |
| 27 |
فاصله کاشت |
حداقل ۲۰ متر از سازهها، پیادهروها و تأسیسات زیرزمینی (به دلیل سیستم ریشه مهاجم و گسترش تاج) |
| 28 |
امکان کاشت گلدانی |
تنها در جوانی و به صورت بنسای. به سرعت به گلدان بزرگ و فضای باز نیاز پیدا میکند. |
| 29 |
نیاز به مراقبت |
متوسط به بالا (آبیاری منظم در سالهای اول، هرس دورهای، نظارت بر رشد ریشه) |
| 30 |
سازگاری اقلیمی ایران |
منحصراً مناطق کاملاً گرم و بدون یخبندان: سواحل جنوبی (بندرعباس، چابهار، قشم)، نواحی گرم داخلی استانهای سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان. |
| 31 |
مقاومت باد |
خوب (بهویژه با توجه به سیستم ریشه قوی و چندپایهای)، اما شاخههای بزرگ در طوفانهای استوایی مستعد شکستن هستند. |
| 32 |
مقاومت سایه |
متوسط (در سایه رشد میکند اما تولید ریشه هوایی کاهش یافته و تاج تنک میشود) |
| 33 |
حساسیت به غرقابی |
بالا. ماندابی خاک به سرعت منجر به پوسیدگی طوقه و ریشه میشود. |
| 34 |
ویژگی خاص |
ریشههای هوایی معلق که از شاخهها آویزان شده و پس از رسیدن به زمین، به تنههای ستونی ضخیم تبدیل میشوند و یک “جنگل ظاهری” ایجاد میکنند. |
| 35 |
بهترین زمان کاشت |
اوایل فصل گرم (اسفند تا اردیبهشت) تا گیاه قبل از زمستان اول به خوبی مستقر شود. |
| 36 |
نکته مهم طراحی |
یک درخت برای نسلها. این درخت برای مکانهایی برنامهریزی میشود که قرار است برای حداقل یک قرن باقی بمانند. کاشت آن یک تصمیم میراثی است. |
| 37 |
کاربرد اقلیمی پیشنهادی در ایران |
پارکهای بزرگ شهری و جنگلی در جنوب کشور، محوطه دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی، باغهای گیاهشناسی گرمسیری، پروژههای اکوتوریسم و کمپهای تفریحی در مناطق گرم. |
