کنار

درخت کنار یا سدر با نام علمی Ziziphus spina-christi یکی از گونه‌های ارزشمند بومی مناطق گرم و خشک ایران، خوزستان، سیستان، بلوچستان، جنوب فارس، هرمزگان و همچنین شبه‌جزیره عربستان و شمال آفریقا است. این گونه بخاطر مقاومت بسیار بالا به گرما، شوری، خشکی، بادهای گرم و خاک‌های فقیر، یکی از بهترین درختان بومی برای اقلیم گرم، بیابانی و نیمه‌بیابانی ایران محسوب می‌شود.

این درخت دارای تاجی گسترده، برگ‌های چرمی و براق، خارهای مشخص و میوه‌های خوراکی (عُناب بیابانی) است. سدر نقش مهمی در فرهنگ اسلامی، طب سنتی، صنایع دارویی، بهبود خاک، کنترل فرسایش و همچنین احیای باغات در مناطق گرم دارد. مقاومت عالی به کم‌آبی و شوری باعث شده که این گونه انتخابی بسیار هوشمندانه برای طراحی منظر در مناطق جنوبی، مرکزی و حتی برخی نقاط خشک شرقی ایران باشد.

ردیف ویژگی توضیحات
1 نام علمی Ziziphus spina-christi
2 نام فارسی سدر، کنار، سدر عربی
3 خانواده Rhamnaceae
4 نوع گیاه درخت همیشه‌سبز تا نیمه‌همیشه‌سبز
5 خاستگاه ایران (جنوب کشور)، عربستان، سودان، مصر، شرق آفریقا
6 ارتفاع نهایی 6 تا 12 متر (در شرایط عالی تا 15 متر)
7 گسترش تاج 5 تا 12 متر
8 سرعت رشد متوسط
9 طول عمر 50 تا 150 سال
10 فرم رشد گسترده، نامنظم، چتری-باز
11 رنگ برگ سبز براق
12 بافت برگ چرمی، ضخیم، بیضی-گرد، مقاوم
13 رنگ پاییزی تغییر رنگ چشمگیر ندارد
14 حالت خزان در مناطق گرم: همیشه‌سبز / در سرما: نیمه‌خزان‌دار
15 خار بله، خارهای دوگانه و محکم
16 گلدهی بهار و تابستان
17 رنگ گل سفید-کرمی، کوچک
18 میوه دانه‌های خوراکی زرد–قهوه‌ای (کُنار)
19 خوراکی بودن میوه بله (مصرف سنتی و دارویی)
20 نیاز نوری آفتاب کامل
21 نیاز آبی بسیار کم
22 مقاومت به خشکی بسیار عالی
23 مقاومت به گرما فوق‌العاده (تا 50°C)
24 مقاومت به شوری خاک بسیار بالا
25 مقاومت به باد عالی (مناسب بادشکن)
26 نوع خاک شنی، رسی، سنگلاخی، فقیر، شور – بسیار سازگار
27 pH مناسب 6 تا 9 (تحمل زیاد نسبت به قلیاییت)
28 حساسیت‌ها سرمای شدید (زیر 5– درجه آسیب‌زا)
29 آفات و بیماری‌ها شپشک، مینوز، سوسک برگ‌خوار
30 کاربرد در طراحی فضای سبز گرمسیری، کم‌آبی، مقاومتی، پارک‌های جنوبی
31 کاربرد سایه‌انداز خوب (در سنین بالا)
32 کاربرد بادشکن عالی
33 کاربرد شهری مناسب شهرهای جنوبی، نامناسب برای مناطق سرد
34 فاصله کاشت 4 تا 8 متر
35 نیاز به هرس کم – فرم‌دهی اولیه کفایت می‌کند
36 کاربرد اقلیمی پیشنهادی در ایران هرمزگان، بوشهر، سیستان، خوزستان، جنوب فارس، کرمان جنوب، چابهار
37 نکات طراحی ایده‌آل برای منظر کم‌آب، مقاوم در برابر شوری، مناسب باغات جنوبی و فضاهای تابستانی بسیار گرم
کنار