کنار
درخت کنار یا سدر با نام علمی Ziziphus spina-christi یکی از گونههای ارزشمند بومی مناطق گرم و خشک ایران، خوزستان، سیستان، بلوچستان، جنوب فارس، هرمزگان و همچنین شبهجزیره عربستان و شمال آفریقا است. این گونه بخاطر مقاومت بسیار بالا به گرما، شوری، خشکی، بادهای گرم و خاکهای فقیر، یکی از بهترین درختان بومی برای اقلیم گرم، بیابانی و نیمهبیابانی ایران محسوب میشود.
این درخت دارای تاجی گسترده، برگهای چرمی و براق، خارهای مشخص و میوههای خوراکی (عُناب بیابانی) است. سدر نقش مهمی در فرهنگ اسلامی، طب سنتی، صنایع دارویی، بهبود خاک، کنترل فرسایش و همچنین احیای باغات در مناطق گرم دارد. مقاومت عالی به کمآبی و شوری باعث شده که این گونه انتخابی بسیار هوشمندانه برای طراحی منظر در مناطق جنوبی، مرکزی و حتی برخی نقاط خشک شرقی ایران باشد.
| ردیف | ویژگی | توضیحات |
|---|---|---|
| 1 | نام علمی | Ziziphus spina-christi |
| 2 | نام فارسی | سدر، کنار، سدر عربی |
| 3 | خانواده | Rhamnaceae |
| 4 | نوع گیاه | درخت همیشهسبز تا نیمههمیشهسبز |
| 5 | خاستگاه | ایران (جنوب کشور)، عربستان، سودان، مصر، شرق آفریقا |
| 6 | ارتفاع نهایی | 6 تا 12 متر (در شرایط عالی تا 15 متر) |
| 7 | گسترش تاج | 5 تا 12 متر |
| 8 | سرعت رشد | متوسط |
| 9 | طول عمر | 50 تا 150 سال |
| 10 | فرم رشد | گسترده، نامنظم، چتری-باز |
| 11 | رنگ برگ | سبز براق |
| 12 | بافت برگ | چرمی، ضخیم، بیضی-گرد، مقاوم |
| 13 | رنگ پاییزی | تغییر رنگ چشمگیر ندارد |
| 14 | حالت خزان | در مناطق گرم: همیشهسبز / در سرما: نیمهخزاندار |
| 15 | خار | بله، خارهای دوگانه و محکم |
| 16 | گلدهی | بهار و تابستان |
| 17 | رنگ گل | سفید-کرمی، کوچک |
| 18 | میوه | دانههای خوراکی زرد–قهوهای (کُنار) |
| 19 | خوراکی بودن میوه | بله (مصرف سنتی و دارویی) |
| 20 | نیاز نوری | آفتاب کامل |
| 21 | نیاز آبی | بسیار کم |
| 22 | مقاومت به خشکی | بسیار عالی |
| 23 | مقاومت به گرما | فوقالعاده (تا 50°C) |
| 24 | مقاومت به شوری خاک | بسیار بالا |
| 25 | مقاومت به باد | عالی (مناسب بادشکن) |
| 26 | نوع خاک | شنی، رسی، سنگلاخی، فقیر، شور – بسیار سازگار |
| 27 | pH مناسب | 6 تا 9 (تحمل زیاد نسبت به قلیاییت) |
| 28 | حساسیتها | سرمای شدید (زیر 5– درجه آسیبزا) |
| 29 | آفات و بیماریها | شپشک، مینوز، سوسک برگخوار |
| 30 | کاربرد در طراحی | فضای سبز گرمسیری، کمآبی، مقاومتی، پارکهای جنوبی |
| 31 | کاربرد سایهانداز | خوب (در سنین بالا) |
| 32 | کاربرد بادشکن | عالی |
| 33 | کاربرد شهری | مناسب شهرهای جنوبی، نامناسب برای مناطق سرد |
| 34 | فاصله کاشت | 4 تا 8 متر |
| 35 | نیاز به هرس | کم – فرمدهی اولیه کفایت میکند |
| 36 | کاربرد اقلیمی پیشنهادی در ایران | هرمزگان، بوشهر، سیستان، خوزستان، جنوب فارس، کرمان جنوب، چابهار |
| 37 | نکات طراحی | ایدهآل برای منظر کمآب، مقاوم در برابر شوری، مناسب باغات جنوبی و فضاهای تابستانی بسیار گرم |
