کاج اسکاتلندی

کاج اسکاتلندی (Pinus sylvestris) که در خود اسکاتلند با نام Scots Pine شناخته می‌شود، یکی از نمادهای چشم‌اندازهای مرتفع و بادخیز اسکاتلند است. در توصیف منابع اسکاتلندی، این درخت با تنه‌ای سرخ‌فام و تاجی باز که در نور غروب حالتی شعله‌مانند پیدا می‌کند، روح جنگل‌های بومی را زنده نگه می‌دارد. این گونه نه‌تنها به سرمای سخت، بادهای تند و خاک‌های نسبتاً فقیر عادت دارد، بلکه در دل چشم‌اندازهای کوهستانی، تپه‌زارها و زمین‌های ماسه‌ای نیز رشد قابل توجهی نشان می‌دهد.

نویسندگان طبیعت‌گرای اسکاتلندی از Scots Pine به‌عنوان پناهگاه پرندگان جنگلی، زیستگاه گونه‌های کمیاب و ریشه اصلی اکوسیستم‌های قدیمی کالدونین یاد می‌کنند. این درخت با ریشه‌های عمیق و مقاومت بالا، نقش مهمی در تثبیت خاک و احیای اراضی تخریب‌شده دارد. سایه‌روشن ملایم تاج آن و رایحه صمغی سوزن‌ها، حسی از جنگل‌های کهن شمال اروپا را تداعی می‌کند و به همین دلیل در طراحی منظر طبیعی‌گرا، پروژه‌های احیا و فضاهای وسیع پارکی انتخابی ارزشمند به شمار می‌آید.

ردیف مشخصات فنی توضیحات کامل
1 نام علمی Pinus sylvestris
2 خانواده Pinaceae
3 نام فارسی کاج اسکاتلندی، کاج جنگلی
4 نام انگلیسی Scots Pine, Scotch Pine
5 خاستگاه اروپا، اسکاتلند، روسیه، اروپای شمالی
6 فرم گیاه درخت همیشه‌سبز با فرم مخروطی در جوانی و نامنظم در بلوغ
7 ارتفاع نهایی 20 تا 35 متر
8 گستره تاج 6 تا 8 متر
9 سرعت رشد متوسط
10 فرم تاج مخروطی تا گسترده؛ در سنین بالا نامتقارن و طبیعی
11 خصوصیت برگ سوزنی‌ها خاکستری ـ سبز، 4–7 سانتی‌متر، دو عددی
12 بافت و رنگ تنه تنه نارنجی-مسّی در قسمت بالایی؛ پوسته پوسته و خشن
13 گل غیرنما؛ مخروط‌های ماده و نر جدا ولی روی یک درخت
14 زمان تشکیل گل‌آذین بهار
15 میوه / مخروط 3–7 سانتی‌متر، تخم‌مرغی، در ابتدا سبز و سپس قهوه‌ای
16 دوره خزان همیشه‌سبز
17 نیاز نوری آفتاب کامل
18 نیاز آبی کم تا متوسط؛ یکی از مقاوم‌ترین کاج‌ها
19 نوع خاک مناسب خاک‌های عمیق، شنی، سنگلاخی و با زهکشی خوب
20 pH مناسب 5 تا 7.5
21 مقاومت به شوری متوسط
22 مقاومت به گرما و سرما گرما: تا 38+ درجه / سرما: تا 40- درجه
23 نیاز به زهکشی بالا؛ تحمل کم نسبت به خاک‌های سنگین و غرقابی
24 فاصله کاشت 5 تا 8 متر
25 عمق کاشت طوقه هم‌سطح خاک
26 نحوه تکثیر بذر
27 دوره استقرار 2 تا 3 سال
28 سیستم ریشه ریشه عمیق و محوری، مناسب تثبیت شیب و خاک‌های سبک
29 هرس حداقلی؛ فقط حذف شاخه‌های خشک یا بیمار
30 آفات و بیماری‌ها سوسک پوست‌خوار، شتهٔ سوزنی، قارچ پوسیدگی ریشه
31 ویژگی‌های زینتی تنه نارنجی درخشان، فرم طبیعی جنگلی، مقاومت بسیار بالا
32 کاربرد در طراحی پارک‌های جنگلی، کمربند سبز، فضاهای طبیعی، کاشت در شیب‌ها
33 مزایا مقاومت عالی به باد، سرما و خاک‌های فقیر؛ عمر طولانی
34 محدودیت‌ها مناسب نبودن برای اقلیم‌های بسیار گرم و خشک جنوب ایران
35 توصیه‌های نگهداری آبیاری عمیق در سال‌های اول، خاک سبک، پیشگیری از آفات تنه
36 کاربرد اقلیمی پیشنهادی در ایران تبریز، اردبیل، سنندج، همدان، مشهد، شهرکرد، لرستان، شمال‌شرق و مناطق سردسیر
37 یادداشت طراحی برای فضاهایی با سبک طبیعی، جنگلی و کم‌دستکاری بهترین انتخاب است؛ در کنار بلوط و توس ترکیب فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کند.
کاج اسکاتلندی