کاج زیبا
Pinus wallichiana که به نام کاج هیمالیایی یا کاج زیبا شناخته میشود، در مناطق کوهستانی هیمالیا از جمله نپال، بوتان و کشمیر بومی است. این درخت دارای فرم رشد مخروطی-زیبا و شاخههای آویزان است که ظاهری نرم و لطیف به آن میبخشد. برگهای بلند و سوزنی شکل با رنگ سبز-آبی جلوهای منحصر به فرد به درخت میدهند و آن را به عنصری جذاب در پارکها، باغهای بزرگ و طراحیهای منظر تبدیل میکنند.
Pinus wallichiana خاکهای سبک تا متوسط با زهکشی مناسب را ترجیح میدهد و مقاومت بالایی در برابر سرما دارد، بنابراین برای ارتفاعات و مناطق سرد مناسب است. با رشد متوسط تا آهسته و طول عمر بالا، این گونه برای کاشت بهصورت تکنمونه، کاشت گروهی در مناظر بزرگ و طراحیهای نزدیک به طبیعت بسیار مناسب است. همچنین مخروطهای تزئینی و فرم زیبا و آویزان شاخهها به ایجاد عمق بصری و حس آرامش در باغها و پارکها کمک میکنند.
| ردیف | عنوان | توضیحات |
|---|---|---|
| 1 | نام علمی | Pinus wallichiana |
| 2 | نام فارسی/متداول | کاج زیبا، کاج هیمالیایی |
| 3 | خانواده | Pinaceae |
| 4 | بومی منطقه | رشتهکوه هیمالیا – نپال، بوتان، کشمیر |
| 5 | فرم رشد | مخروطی-آزاد، افتاده و نرم با شاخههای آویزان |
| 6 | ارتفاع نهایی | 25–40 متر |
| 7 | گسترش تاج | 10–15 متر |
| 8 | رشد سالیانه | متوسط تا نسبتاً سریع |
| 9 | طول عمر | بیش از 150 سال |
| 10 | نوع برگ | سوزنی، 5 تایی، باریک و آویزان |
| 11 | رنگ برگ | سبز–آبی مایل به نقرهای |
| 12 | گلدهی | کماهمیت، بهاره |
| 13 | مخروط | باریک، بلند، 15–25 سانتیمتر |
| 14 | سیستم ریشه | گسترده و عمیق؛ حساس به جابهجایی در سن بالا |
| 15 | نیاز نوری | آفتاب کامل |
| 16 | نیاز آبی | متوسط؛ حساس به خشکی شدید در سال اول |
| 17 | خاک مناسب | لومی–شنی، با زهکشی عالی؛ تحمل متوسط به آهک |
| 18 | pH مناسب | 5.5–7 |
| 19 | تحمل خشکی | متوسط |
| 20 | تحمل سرما | بسیار بالا؛ تا حدود °25- سانتیگراد |
| 21 | تحمل گرما | متوسط؛ در مناطق گرم و خشک تهران نیازمند آبیاری کافی |
| 22 | تحمل آلودگی شهری | متوسط؛ در آلودگی زیاد دچار زردی میشود |
| 23 | آفات مهم | شته کاج، شپشک، سوسک پوستخوار |
| 24 | بیماریهای مهم | بلایت سوزنیبرگ، پوسیدگی ریشه |
| 25 | روش تکثیر | بذر؛ گلدانی در سن بالاتر سخت جابهجا میشود |
| 26 | سرعت استقرار | متوسط |
| 27 | نیاز هرس | بسیار کم؛ هرس فرم فقط در سالهای اول |
| 28 | ویژگیهای شاخص | سوزنهای بلند و افتاده، فرم بسیار زیبا و لطیف |
| 29 | کاربرد در طراحی | درخت شاخص، تکدرخت محوطه، کاشت گروهی در باغهای بزرگ |
| 30 | مقیاس مناسب کاشت | ویلاها، باغهای وسیع، فضاهای عمومی؛ نامناسب برای حیاط کوچک |
| 31 | فاصله کاشت | 6–8 متر |
| 32 | سرعت ایجاد سایه | متوسط |
| 33 | نیاز مراقبت در دو سال اول | آبیاری منظم + مالچپاشی + کنترل آفات |
| 34 | حساسیتها | خاک سنگین و غرقابی؛ بادهای گرم خشک |
| 35 | سازگاری اقلیمی در ایران | مناسب دامنههای البرز، تهران (با حفاظت آبی)، آذربایجان، کرج، شهرهای خنکتر |
| 36 | نکات ویژه طراحی | بهترین انتخاب برای ایجاد عمق بصری، محورهای طولی، و فضاهای رمانتیک با فرم افتان |
| 37 | مزایا و معایب | مزایا: فرم زیبا، تحمل سرما، عمر طولانی. معایب: حساسیت به آلودگی زیاد، نیاز به فضا، خطر پوسیدگی در خاکهای سنگین. |
