طراحی فضای سبز کارخانه، راهکاری موثر برای بهبود کیفیت هوا و محیط کارخانه است. برخلاف تصور رایج  از فضای سبز کارخانه که به کاشتن چند درخت و چمن محدود می شود، طراحی فضای سبز برای کارخانه ها در کشورهای پیشرفته به عنوان یک اقدام مهم در معماری فضای سبز کارخانه ها مورد توجه قرار می گیرد. در این کشورها، فضای سبز نه تنها در محوطه بیرونی بلکه در داخل کارخانه نیز گسترش یافته است. وجود گیاهان در محیط کارخانه علاوه بر ایجاد فضایی دلنشین و آرامش بخش، به کاهش آلودگی هوا، تعدیل دما و بهبود روحیه کارکنان کمک شایانی می کند. اگر به دنبال اطلاعات بیشتر در زمینه اصول و روش های طراحی و ساخت فضای سبز هستید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.

فضای سبز کارخانه

طراحی اولیه برای فضای سبز کارخانه

طراحی فضای سبز برای یک کارخانه، مانند طراحی باغچه یک خانه، نیاز به یک نقشه دقیق دارد. اولین قدم در این کار، کشیدن یک طرح اولیه است. این طرح باید با توجه به اندازه و شکل زمین کارخانه و مسیر رفت و آمد کامیون ها تنظیم شود. به همین دلیل، معمولاً فضای سبز کارخانه ها را در اطراف ساختمان، به صورت خطی و باریک ایجاد می کنند. این کار باعث می شود تا هم از فضای سبز لذت ببریم و هم مشکلی برای تردد وسایل نقلیه ایجاد نشود.

در این طرح باید مواردی مانند نوع گیاهان، محل قرارگیری درختان، مسیرهای پیاده روی و محل نصب آبخوری ها و نیمکت ها مشخص شود. با داشتن یک طرح دقیق، می توانیم فضای سبز زیبایی را در محیط کارخانه ایجاد کنیم که علاوه بر زیبایی، باعث بهبود کیفیت هوا و کاهش آلودگی صوتی نیز می شود.

قوانین مربوط به طراحی فضای سبز کارخانه

همان طور که می دانید کارخانه ها به دلیل تولید زباله و گازهای سمی، محیط زیست را آلوده می کنند. به همین دلیل، دولت ها برای کاهش آلودگی، قوانینی را تصویب کرده اند که یکی از آن ها الزام کارخانه ها به ایجاد فضای سبز است. در کشور ما نیز سازمان محیط زیست قانونی وضع کرده که بر اساس آن، کارخانه ها باید حداقل 10 درصد از زمین خود را به فضای سبز اختصاص دهند. این قانون شامل همه نوع کارخانه، از جمله کارخانه های تولیدی و حتی شهرک های صنعتی می شود. علاوه بر این، قانون بر استفاده از گیاهان بومی در این فضاها تاکید دارد. اما ایجاد فضای سبز در کارخانه ها فقط یک قانون نیست. این کار فواید زیادی هم دارد.

اهمیت فضای سبز در کارخانه

ایجاد فضای سبز در محوطه کارخانه ها به بهبود قابل توجه محیط کار و افزایش بهره وری کمک می کند. این امر بر روحیه کارکنان، کیفیت هوا، تعاملات اجتماعی و حتی پایبندی به محیط زیست تاثیرگذار است.

افزایش بهره وری: مطالعات نشان داده اند که ارتباط با طبیعت، چه به صورت پیاده روی در پارک باشد و چه حضور گیاهان در محیط کار، اثرات مثبتی بر سلامت روان و بهره وری افراد دارد. این تحقیقات به وضوح بیان می کنند که بودن در طبیعت می تواند تمرکز را افزایش دهد، خستگی ذهنی را کاهش دهد و حتی بهره وری را تا ۲۰ درصد بالا ببرد.

تحقیقات عمیق تر نشان می دهند که دلیل اصلی افزایش بهره وری در محیط های دارای گیاه، مشارکت بیشتر کارمندان در کار است. گیاهان باعث می شوند کارمندان از نظر جسمی، عاطفی و ذهنی بیشتر درگیر کار خود شوند. این موضوع به ویژه در دنیای امروز که بسیاری از کارمندان به دلیل فشار کاری زیاد دچار فرسودگی شغلی می شوند، بسیار حائز اهمیت است.

رنگ هایی که در طبیعت یافت می شوند، مانند سبز، زرد و قهوه ای، تأثیر آرام بخشی بر افراد دارند. با توجه به اینکه بسیاری از ما ساعات طولانی را در محیط های بسته سپری می کنیم، وجود این رنگ ها در محیط کار می تواند به بهبود روحیه و کاهش استرس کمک کند.

بهبود تعاملات اجتماعی: جذب و حفظ نیروهای کارآمد و بااستعداد، یکی از مهم ترین چالش های شرکت ها در دنیای امروز است. در چنین شرایطی، فراهم کردن محیطی کاری آرام و راحت برای کارکنان، نقش بسیار مهمی در موفقیت سازمان ها ایفا می کند. با افزایش استرس در محیط های کاری، اهمیت این موضوع بیش از پیش احساس می شود. بسیاری از مجموعه ها به دنبال راه هایی هستند تا محیط کار را به فضایی دلپذیرتر تبدیل کنند و به این ترتیب، ارزش بیشتری برای نیروی انسانی قائل شوند.

بهبود محیط و زیبایی شناسی: ایجاد فضای سبز با استفاده از گیاهان، آبنماها، آلاچیق و سایر عناصر طبیعی، محیط کار را به فضایی دلنشین و خلاقانه تبدیل می کند. این امر بر روحیه کارکنان تاثیر مثبت گذاشته و احساس رضایت آن ها را افزایش می دهد.

پایداری و صرفه جویی در انرژی: گیاهان در دفتر کار و کارخانه، علاوه بر زیبایی که به محیط می بخشند، فواید بسیاری هم دارند. آن ها به طور طبیعی هوا را تمیز می کنند و به بهبود کیفیت آن کمک می کنند. وجود فضای سبز در محیط کار می تواند دمای محیط را کاهش دهد، رطوبت را تنظیم کند و حتی میزان سر و صدا را کم کند. این یعنی کاهش هزینه های سرمایشی و ایجاد محیطی آرام تر برای کارمندان.

ایجاد تصویری مثبت از برند: اهمیت دادن به رفاه کارکنان و محیط زیست، تصویری مثبت از کارخانه در ذهن مشتریان، سرمایه گذاران و جامعه ایجاد می کند. این امر به جذب مشتریان وفادار و افزایش اعتبار برند کمک می کند.

بیشتر بخوانید : فضای سبز محیط اموزشی

انتخاب گیاه مناسب برای فضای سبز کارخانه

انتخاب گیاه مناسب برای طراحی فضای سبز کارخانه، یکی از دغدغه های اصلی مدیران و طراحان است. این انتخاب، علاوه بر زیبایی، می تواند به بهبود کیفیت هوا، آرامش کارکنان و ایجاد محیطی دلپذیرتر کمک کند. عوامل مختلفی مانند بودجه در نظر گرفته شده برای این کار و شرایط آب و هوایی منطقه، در انتخاب گونه های گیاهی موثر هستند.

درختانی مانند چنار، زبان گنجشک، بید و نارون، توت، زیتون تلخ و … از جمله گیاهان رایج برای فضای سبز کارخانه ها هستند. این درختان، علاوه بر زیبایی، سایه مناسبی ایجاد کرده و به کاهش دمای محیط کمک می کنند.

به طور معمول، ورودی اصلی کارخانه و مسیرهای تردد، بهترین مکان ها برای ایجاد فضای سبز هستند. ترکیب سنگ فرش با چمن کاری و ایجاد حاشیه های گل کاری شده، منظره ای زیبا و دلنشین ایجاد می کند. همچنین، ساخت آلاچیق و سایبان در این فضاها، امکان استراحت کارکنان در فضای باز را فراهم کرده و به آرامش و بهتر شدن روحیه آن ها کمک می کند.

طراحی و اجرای فضای سبز کارخانه

طراحی و اجرای فضای سبز کارخانه، اقدامی دقیق و چند مرحله ای است که به منظور ایجاد محیطی زیبا، کارآمد و پایدار در اطراف کارخانه ها انجام می شود. این فرآیند، علاوه بر بهبود ظاهر محیط، تأثیرات مثبتی بر روحیه کارکنان، کاهش آلودگی هوا و ارتقای بهره وری دارد.

تحلیل و بررسی دقیق نیازها و شرایط محیطی

اولین گام در طراحی فضای سبز کارخانه، تحلیل دقیق شرایط محیطی و شناسایی نیازهای موجود است. در این مرحله، عوامل مختلفی مانند نوع فعالیت کارخانه، شرایط آب و هوایی منطقه، جنس خاک، میزان تابش نور خورشید، جهت وزش باد و همچنین محدودیت های فضایی و بودجه ای مورد بررسی قرار می گیرند. این اطلاعات به طراحان کمک می کند تا بهترین طرح را برای ایجاد فضایی سبز و متناسب با نیازهای کارخانه انتخاب کنند.

طراحی اولیه و انتخاب رویکرد مناسب

پس از جمع آوری اطلاعات لازم، مرحله طراحی اولیه آغاز می شود. در این مرحله، طرح های اولیه ای با توجه به نیازهای شناسایی شده ایجاد می شود. این طرح ها شامل تعیین مکان های مختلف برای کاشت گیاهان، ایجاد مسیرهای پیاده روی، تعبیه فضاهای استراحت و همچنین انتخاب نوع گیاهان و مصالح مناسب است.

انتخاب مصالح و تجهیزات مناسب

انتخاب مصالح و تجهیزات مناسب، یکی از مراحل اصلی در طراحی فضای سبز کارخانه است. در این مرحله، مصالحی مانند سنگ، چوب، بتن و فلز برای ساخت مسیرهای پیاده روی، مبلمان شهری برای استراحت و نشیمن در محوطه و سایر عناصر طراحی انتخاب می شوند. همچنین، سیستم های آبیاری، روشنایی و زهکشی مناسب نیز در نظر گرفته می شوند.

آماده سازی زیرساخت ها و اجرای طرح نهایی

پس از انتخاب مصالح و تجهیزات، مرحله آماده سازی زیرساخت ها آغاز می شود. این مرحله شامل آماده سازی خاک، ایجاد شیب مناسب برای زهکشی آب و همچنین نصب سیستم های آبیاری و روشنایی است. پس از آماده سازی زیرساخت ها، طرح نهایی با کاشت گیاهان، نصب مبلمان شهری و سایر عناصر طراحی اجرا می شود.

نگهداری و مراقبت

مهم ترین مرحله در طراحی فضای سبز کارخانه، نگهداری و مراقبت از آن است. گیاهان کاشته شده نیاز به آبیاری، هرس، کوددهی و مبارزه با آفات و بیماری ها دارند. همچنین، سیستم های آبیاری و زهکشی باید به صورت دوره ای بررسی و تعمیر شوند.

طراحی تخصصی و مناسب برای فضای سبز کارخانه

در طراحی فضای سبز کارخانه ها، انتخاب گیاهان و چیدمان آن ها به گونه ای صورت می گیرد که علاوه بر زیبایی، به کاهش آلودگی صوتی نیز کمک کند. کاشت درختان بزرگ و پرپشت به صورت گروهی یا ردیفی یکی از روش های موثر برای جذب و کاهش صدا است. این درختان مانند دیواری طبیعی عمل کرده و از نفوذ صدا به محیط های اطراف جلوگیری می کنند. علاوه بر فضای بیرونی، استفاده از گیاهان در داخل کارخانه نیز می تواند محیطی آرام تر و دلپذیرتر ایجاد کند. دیوارهای سبز که با گیاهان پوشیده شده اند، به عنوان جداکننده بخش های مختلف کارخانه عمل کرده و از انتقال صدا جلوگیری می کنند.

انتخاب گیاهانی که توانایی تصفیه هوا را دارند، اهمیت زیادی دارد. گیاهان بومی به دلیل سازگاری با شرایط آب و هوایی منطقه، در اولویت قرار دارند. با این حال، سایر گیاهان با توجه به شرایط محیطی نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر کاشت گیاهان، ایجاد مسیرهای پیاده روی، کف سازی مناسب، نصب سیستم های آبیاری و روشنایی و سایر زیرساخت های لازم نیز در طراحی فضای سبز کارخانه ها ضروری است.

سخن پایانی

تحقیقات نشان می دهد که وجود گیاهان در محیط کارخانه نه تنها باعث زیباتر شدن فضای می شود، بلکه به بهبود سلامت روان کارمندان و افزایش بهره وری آن ها نیز کمک می کند. بنابراین، شاید وقت آن رسیده است که نگاه خود را به محیط های کاری تغییر دهیم و به جای فضاهای مینیمالیستی و سرد، به دنبال ایجاد محیط هایی باشیم که ارتباط بیشتری با طبیعت داشته باشند. برای داشتن یک محیط سرسبز و زیبا در محوطه کارخانه همین حالا با مشاوران بارش سبز تماس بگیرید.