نام فارسی: توت چینی
نام علمی: Maclura tricuspidata
خانواده: Moraceae
نام نگلیسی: Chinese mulberry
این درخت به دلیل میوه های شیرین و خوشمزه آن شناخته شده است. این درخت خزان کننده و کوچک برای هر باغچه ای مناسب است و حتی می توان آن را در گلدان بزرگی در تراس نگهداری کرد. توت چینی رشد کندی دارد و منشا آن شرق آسیا است. میوه آن تا حدودی شبیه توت و لیچی است (قطر 1-2 اینچ). هنگامی که میوه ها می رسند، به رنگ قرمز- قهوه ای در می آیند و دارای گوشت قرمز تیره، غنی و آبدار هستند و طعم آن در صورت نرم بودن شبیه هندوانه است (می توان آنها را به صورت خام یا پخته مصرف کرد). توت چینی دوپایه است، اما اکثر گیاهان نر نیز مقداری میوه خواهند داد. با این حال، کاشتن چند تا از آنها با هم به احتمال زیاد هر دو جنس را برای عملکرد بیشتر تضمین می کند. این درخت در تابستان گل های کوچک کرم رنگ دارد و در پاییز برگ های ساده آن به رنگ زرد طلایی در می آیند.
مصارف:
- علاوه بر میوه های خوراکی که برای تهیه نوشیدنی نیز قابل استفاده است، این درخت کاربردهای دیگری نیز دارد. در چین از برگ های آن برای تغذیه کرم ابریشم، از پوست آن برای ساخت کاغذ و رنگ آمیزی قرمز-زرد و از ریشه های آن به صورت دارویی استفاده می شود. چوب آن نیز با ارزش است و برای ساخت کمان استفاده می شود.
مشخصات
- شکل ظاهری: درختچه خاردار و پاجوش دهنده یا درخت کوچک
- عمر: حداقل ۴۰ سال
- نگهداری برگ: همیشه سبز در مناطق گرم. در مناطق سرد، برگها خزانکننده هستند و در پاییز قرمز میشوند.
- سرعت رشد: بسته به مکان، کند تا متوسط
- اندازه نهایی: 8 متر ارتفاع و 8 متر پهنا بعد از ۳۰ سال. درختان ماده بزرگتر از درختان نر هستند.
- گلها: سبز، کوچک، گلهای نر و ماده جداگانه روی درختان مختلف رشد میکنند.
- زمان شکوفه دهی: اواسط تا اواخر بهار
- خودبارور: بستگی به رقم دارد. در برخی از ارقام، مادهها بدون گرده افشانی (رشد بدون بذر) میوه بدون هسته تولید میکنند. اگر یک درخت ماده بدون هسته پرورش میدهید، نباید درخت نر وجود داشته باشد، در غیر این صورت میوه بیش از حد دانهدار خواهد شد.
- سالهای رسیدن میوه: ۱۰ سال از بذر، ۲-۳ سال اگر پیوند زده شود. این درخت تمایل دارد میوههای در حال رسیدن را در سنین بسیار کم رها کند، اما با افزایش سن در نگهداشتن آنها بهتر میشود.
- میوه: “تمشک” یک میوه مرکب است، به رنگ قرمز تا قرمز تیره، با بسیاری از میوههای کوچک که به هم خوشه شدهاند. اگر از رقم بدون هسته نباشد، توت بسیار دانهدار است و هر میوه حاوی ۳-۶ دانه است. طعم میوه تا زمانی که کاملاً نرسد، ضعیف است. وقتی رسیده باشد، فاقد اسیدیته است و تا حدودی شیرین، شبیه هندوانه است. بافت جویدنی آن شبیه توت فرنگی است. میوههای افتاده باعث لکهدار شدن پیادهروها میشوند.
- ماههای رسیدن میوه: ۵ ماه. میوه زمانی رسیده است که نرم و با افزایش سن تیره شود، ممکن است کمی سیاه شود. میوه رسیده را می توان با کشیدن ملایم از ساقه جدا کرد. اگر کشیدن محکم لازم است، میوه نرسیده است. ساقه هنگام چیدن میوه کاملاً رسیده، شیره سفید ترشح نمیکند. میوهها به صورت جداگانه روی درخت میرسند، نه همه با هم، و پس از چیدن دیگر نمیرسند. یک درخت ماده میتواند تا ۴۰۰ پوند میوه تولید کند.
- نگهداری پس از برداشت: میوه را میتوان در یخچال بدون شستن و در ظرف در بسته به مدت چند هفته نگهداری کرد. آنها را می توان به صورت خام یا پخته مصرف کرد.
- برگها: سبز روشن، سه لبه تا تخم مرغی شکل، با شکل متغیر، با جوانه زدن دیرتر از سیب.
- ساقهها: خارها در مکانهای تصادفی روی چوب جوان وجود دارند، اما با افزایش سن ناپدید میشوند. این گیاه دارای شیره شیری است.
- ریشهها: تمشک خربزه نارنگی باید روی پایه توت آمریکایی (Maclura pomifera) پیوند شود تا زمان میوهدهی را تسریع کند، خارها را کاهش دهد و پاجوش زدن را از بین ببرد. روی ریشههای خودش، کمتر پرانرژی است و به عنوان یک درختچه خاردار با پاجوشهای فراوان رشد میکند.
ارقام قابل توجه:
- ‘دارو ملون بری’: ماده، بدون هسته، طعم طالبی تا پاپایا، مناطق مقاوم به سرما.
- ‘نوریس ماندرین ملون بری’: ماده، بدون هسته، طعم هندوانه با ته مزه انجیر، پرانرژیتر، مناطق مقاوم به سرما.
حیات وحش: در شرایز طبیعی برگها و میوهها گوزن را جلب میکنند. از برگها میتوان برای تغذیه کرم ابریشم استفاده کرد.
شیره شیری باعث تحریک پوستی میشود و کمی سمی است. میوه نرسیده میتواند باعث ناراحتی معده شود. خاردار است.
خاستگاه: شرق آسیا برای تمشک خربزه نارنگی. نارنج او